سیستم انتقال قدرت

سیستم انتقال قدرت

سیستم انتقال قدرت را به مجموعه قطعات یا مکانیزیم هایی که دور و گشتاور موتور را به چرخ های محرک خودرو انتقال می دهند «سیستم انتقال قدرت» گفته میشود. سیستم انتقال قدرت در حین انتقال توان موتور به چرخ های محرک، دارای وظایفی به شرح ذیل است :

١- سیستم انتقال قدرت باید بتواند قطع و وصل انتقال توان بین موتور و جعبه دنده را انجام دهد. این عمل می تواند با مدیریت راننده یا به صورت اتوماتیک انجام گیرد (سیستم کلاچ).

۲- سیستم انتقال قدرت باید دور و گشتاور خروجی موتور را متناسب با شرایط رانندگی تغییر، و به چرخهای محرک خودرو انتقال دهد (جعبه دنده و گرداننده نهایی).

٣- چرخهای محرک خودرو، با توجه به دور ورودی یکسان به آنها، باید بتوانند دورهای متفاوتی، بنابر شرایط اصطکاک جاده و حرکت در مسیر پیچ جاده، داشته باشند (سیستم دیفرانسیل) .

مشاهده محصولات انتقال قدرت خودرو  تولیدی مجموعه RFT 

انواع سیستم انتقال قدرت

به طور کلی سیستم انتقال قدرت، با توجه به اینکه توان موتور به کدام یک از چرخ های خودرو منتقل می شود، به سه دسته محرک جلو ، محرک عقب و چهار چرخ محرک تقسیم میشود.

سیستم انتقال قدرت محرک عقب : چنانچه توان موتور، مطابق شکل ۱-۱، به چرخ های عقب خودرو منتقل شود، خودرو را «محرک عقب» می نامند. این طرح دارای مزایا و معایبی به شرح ذیل است :

مزایا

١- توزيع وزن مناسب روی چرخ های جلو و عقب خودرو؛

۲- در این طرح انتقال قدرت، هنگام شتاب گیری خودرو، مقداری از بار عمودی از چرخهای جلو کاسته، و به چرخهای عقب منتقل می گردد. لذا نیروی اصطکاک بین چرخهای عقب و زمین زیاد می شود و لغزش بین چرخ و زمین کاهش می یابد . از این رو توان بیشتری از موتور صرف شتاب گیری خودرو می گردد و مقدار هدر رفت توان موتور، که به صورت لغزش، بین چرخهای محرک خودرو و جاده است، کاهش می یابد .

۳- در این طرح فضای مناسبی جهت قرارگیری سیستم تعلیق و فرمان در چرخهای جلو وجود دارد.

معایب

١- به خاطر وجود گاردان و گرداننده نهایی در اکسل عقب خودرو، خط انتقال قدرت طولانی شده و علاوه بر اینکه وزن مجموعه انتقال قدرت و خودرو افزایش یافته، به تبع آن مصرف سوخت نیز افزایش می یابد و با وجود دوران میل گاردان در زوایای مختلف ارتعاش تولید شده، که این وضعیت از راحتی سرنشین می کاهد .

۲- به علت وجود تونل گاردان و خط انتقال قدرت در زیر بدنه طولی خودرو علاوه بر کاهش فضای سرنشین، راحتی آن نیز کاهش می یابد.

٣- به علت افزایش طول خط انتقال قدرت و استفاده از چرخ دنده های مخروطی در اکسل عقب علاوه بر اینکه افت توان موتور جهت انتقال به چرخهای عقب نسبت به طرح های دیگر بیشتر می باشد. هزینه تولید و تنظیم دنده های مخروطی افزایش می یابد .

سیستم انتقال قدرت محرک جلو : در برخی از خودروهای سواری از طرح انتقال قدرت، مانند شکل استفاده شده است که طرح «محرک جلو» نامیده میشود. این طرح دارای مزایا و معایبی به شرح ذیل است :

* مزایا

 ۱- در این طرح با حذف میل گاردان مسیر انتقال قدرت کوتاه تر شده که علاوه بر کاهش وزن مجموعه انتقال قدرت و در نتیجه خودرو، ارتعاشات میل گاردان حذف گردیده که این امر منجر به افزایش راحتی سرنشین و کاهش استهلاک قطعات خودرو می شود.

 ۲- در طرح محرک جلو، به دلیل هم راستا بودن موتور که به صورت عرضی قرار گرفته است با محور انتقال توان به چرخهای محرک (پلوس ها) در گرداننده نهایی، از چرخ دنده های ساده تر استفاده شده که به کاهش هزینه تولید و آسان تر شدن تعمیرات و تنظیمات منجر شده است.

۳- در این طرح به دلیل کاهش مسیر انتقال توان در جعبه دنده، و عدم استفاده از چرخ دنده های مخروطی در گرداننده نهایی اتلاف توان منتقل شده به چرخهای محرک کاهش می یابد .

۴- به دلیل فرمان پذیر بودن چرخهای محرک، کنترل و هدایت خودرو خصوصا در جاده های لغزنده بهتر و ایمن تر صورت می گیرد.

* معایب

ا- به دلیل قرار گرفتن موتور و سیستم انتقال قدرت در قسمت جلوی خودرو، فضای مناسبی برای قرار گرفتن سیستم تعلیق و فرمان وجود ندارد، در نتیجه محدودیت هایی برای طراحی ایجاد می کند.

۲- در این طرح هنگام شتاب گیری مقداری از بار عمودی چرخهای جلو کاهش می یابد و به چرخهای عقب منتقل می شود. لذا با کاهش نیروی عمودی روی چرخهای جلو، نیروی اصطکاک بین چرخهای جلو و زمین کاهش می یابد و مقداری از توان موتور، به دلیل لغزش بین چرخهای جلو و زمین، از بین می رود. از این رو خودروی محرک جلو، نسبت به خودروی محرک عقب، دارای شتاب گیری ضعیف تر، و هدررفت توان موتور در محل تماس چرخ های محرک خودرو با زمین زیادتر است، که این موضوع باعث افزایش سایش تایرهای جلو نیز می شود.

سیستم انتقال قدرت چهار چرخ محرک : چنانچه توان موتور، مطابق شکل  به هر چهار چرخ خودرو منتقل شود، خودرو را «چهارچرخ محرک» می نامند. همان گونه که ملاحظه می شود ، موتور و جعبه دنده به صورت عرضی در خودرو قرار گرفته اند. در این طرح توان موتور توسط یک جعبه دنده انتقال و میل گاردان به دیفرانسیل جلو و عقب منتقل می شود. این طرح انتقال توان، دارای مزایای خودروهای عقب محرک و جلو محرک است و عیب آن سنگینی، افزایش تعداد قطعات و بالا بودن هزینه طراحی، ساخت، نگهداری و تعمیر و مصرف سوخت بالاتر است.

ترتيب قطعات در سیستم انتقال قدرت

با توجه به شکل ترتیب قطعات در سیستم انتقال قدرت، به طور کلی به صورت زیر است :

١- سیستم کلاچ ۲- جعبه دنده ۳-جعبه دنده کمک، که منحصرا برای خودروهای چهار چرخ محرک است

۴- میل گاردان، که از آن در خودروهای محرک عقب برای انتقال توان به چرخ های عقب و در خودروهای چهار چرخ محرک برای انتقال توان به چرخهای عقب و جلو (اگر موتور به صورت طولی نصب شده باشد) استفاده می شود

۵ مجموعه " گرداننده نهایی و دیفرانسیل "  ۶- محور انتقال توان به چرخها (پلوس ها)  ۷- چرخهای محرک.